به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران، حمید پیروی رئیس مرکز مشاوره دانشگاه در همایش گرامیداشت روز روانشناس و مشاوره در جمع پیشکسوتان، اعضای هیئت علمی و دانشجویان حوزه روانشناسی و مشاوره که با حضور دکتر نادر توکلی رئیس دانشگاه برگزار شد، عنوان کرد: سالها پیش ما رویای ایجاد سازمان نظام روانشناسی را داشتیم، از مجلس ششم به همراه دکتر علیرضا مرادی، هیئت علمی دانشگاه و همکاران دیگر، نهایتاً موجب شد که در 27 فروردین 1382، قانون سازمان نظام روانشناسی از سوی مجلس تصویب شود. امروز 6 اردیبهشت است؛ روزی که شورای نگهبان این قانون را تصویب کرد. این تاریخ، روز تصویب قانون سازمان نظام روانشناسی از سوی شورای نگهبان است.

 

وی افزود: امروز، روز روانشناسی است؛ نخستین روزی که این مناسبت در تاریخ تقویم ملی ما ثبت شده است. امسال، در تقویم کشور جمهوری اسلامی ایران نیز این روز اضافه شده و ما مفتخریم. این یک دغدغه و یک رویا بود؛ اینکه هم به عنوان یک جایگاه اداری و حرفه‌ای، هویت‌بخشی ایجاد شود و هم اینکه خواست جمعی ما برای دیده شدن و ارتقاء جایگاه در نظام ارائه خدمات مشاوره و نظام سلامت تحقق یابد.

 

پیروی ادامه داد: اگر بگذریم از وضعیت شورای نظام روانشناسی و مشاوره ما که مشکلاتی دارد اما ان‌شاءالله که ساماندهی خوبی صورت بگیرد. ان‌شاءالله که با حضور دکتر حاجبی، نماینده وزیر بهداشت در سازمان نظام روانشناسی شاهد این باشیم که مشکلات سازمان نظام روانشناسی مرتفع شود.

 

رئیس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران تاکید کرد: ما به عنوان روانشناس این شانس را داریم که در 3 بخش پیشگیری و مداخلات آموزشی، مداخلات حین حادثه و مداخلات بعد از حادثه حضور پررنگی داشته باشیم و همچنین می‌توانیم به ارتقا جامعه نیز کمک کنیم.

 

پیروی با اشاره به اینکه آموزش جامعه ما بیش از هر زمان دیگری نیاز به خدمات میدانی دارد، افزود: خوشبختانه شما عزیزانی که اینجا حضور دارید و همینطور همکاران من در مرکز مشاوره دانشگاه تهران در میدان هستند. ما روانشناسان ایستاده‌ایم؛ روانشناسان نشسته نیستیم. اما تهدیداتی نیز برای ما و جامعه روانشناسی وجود دارد که باید در کارمان به آن توجه داشته باشیم.

 

رئیس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران تاکید کرد: هم مسئولین ما و هم خود ما باید بدانیم که یک بحث مهم، کار در بستر فرهنگی است. ما نمی‌توانیم بدون ملاحظات فرهنگی، عین پروتکل‌های درمانی و مداخله کشورهای غربی و اروپایی را بیاوریم و اجرا کنیم. نمی‌شود در فرهنگ ایرانی، خانواده ایرانی و مدرسه ایرانی بر اساس جامعه اروپایی رفتار کرد. به عنوان نمونه دادگستری سوئیس در یک نظرسنجی از مردم خواست تا نظر دهند که با پذیرش توریست خودکشی در این کشور موافق هستند یا خیر که 80 درصد مردم سوئیس با این اتفاق موافق بودند و امروز این کشور، کشور توریسم خودکشی شناخته می‌شود.

 

وی همچنین افزود: اگر ما این پروتکل‌هایی را که آنجا در مدارس و فرهنگ آن کشور اجرا می‌شود، در جامعه خودمان بخواهیم اجرا کنیم، به نظر می‌رسد که دچار مشکلاتی خواهیم شد. پس بحث اصلی، بحث انطباق فرهنگی است. بحث اصلی این است که ما در حدود و صلاحیت‌های حرفه‌ای، تعارض منافع و مرزبندی‌های حرفه‌ای را رعایت کنیم و همواره به‌روز باشیم.

 

رئیس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران در پایان خاطرنشان کرد: خوشبختانه معاونت بهداشت و دانشگاه برنامه‌های ارتقاء و مهارت‌آموزی را برای شما بزرگواران دائماً برگزار می‌کند و این فرصتی است که باید از آن استفاده کنیم و همواره خودمان را به روز نگه داریم

 

خدمات سلامت روان دانشگاه در تهران و بحران‌های کشوری

در ادامه دکتر فربد عبادی‌فرد ‌آذر معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، نیز عنوان کرد: بیماری‌های روان از بدو پیدایش انسان در کل جامعه وجود داشته و هیچ طبقه‌ای از جامعه، چه طبقه رفاهی و چه طبقه‌های دیگر، نمی‌تواند منکر این مسئله شود. حتی حدود 400 سال پیش از میلاد بقراط بر این عقیده بود که بیماری‌های روانی و ذهنی، همانند بیماری‌های جسمی، باید مداوا شوند.

 

وی افزود: شاهدیم که بیشترین آسیب‌های روانی در قشر زنان، ساکنین مناطق شهری، افراد بیکار و افرادی که در طبقات اجتماعی و اقتصادی پایین‌تر قرار دارند، دیده می‌شود.

 

معاون بهداشت دانشگاه ادامه داد: در حوزه بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، حدود ۱۳۸ روانشناس شاغل هستند. از این تعداد 4 روانشناس در ستاد معاونت بهداشت، ۲۳ روانشناس در ستاد شهرستان‌ها و 111 روانشناس در مراکز خدمات سلامت شهری، روستایی و مراکز سراج کاهش آسیب‌های بیماری و رفتاری مشغول فعالیت هستند. همچنین 10 نیروی روانشناس در مراکز سراج مستقل خدمت می‌کنند.

 

وی افزود: در زمینه اقدامات ساختاری و سازمانی از سوی معاونت بهداشت، تصدی‌گری دبیرخانه کارگروه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی استان تهران در فروردین ۱۴۰۰ به دانشگاه علوم پزشکی ایران واگذار شد. همچنین مدیریت قرارگاه پیشگیری از خودکشی استان تهران در اردیبهشت ۱۴۰۴ مجدداً به دانشگاه علوم پزشکی ایران محول شد.

 

عبادی‌فرد آذر همچنین بیان کرد که مجوز فعالیت دو مرکز سراج در شبکه بهداشت شهرستان‌های بهارستان و غرب تهران در فروردین ماه تمدید شده است و بهره‌برداری از مرکز رباط کریم نیز در آینده نزدیک صورت خواهد گرفت.

 

وی افزود: عقدنامه تفاهم بیمارستان روانپزشکی ایران، با زحمات دکتر کشاورز برای همکاری‌های لازم انجام شد و دانشگاه علوم پزشکی ایران قبل از ابلاغ مصوبات جدید وزارت بهداشت، برای این کار پیش‌قدم شد.

 

عبادی‌فرد آذر بیان کرد که دانشگاه علوم پزشکی ایران در حال حاضر دارای زیرساخت کاهش آسیب معتادان بوده و اکنون شامل 8 مرکز گذری، 16 تیم سیار و یک مرکز دیگر فعال است.

 

وی یادآور شد: در زمینه مداخلات سلامت روان در بحران‌های کشوری، اقدامات متعددی انجام شده است؛ از جمله در سیل امامزاده داوود همکاران مستقر شدند، در زلزله کرمانشاه (حدود پنج یا 6 سال پیش)، ۳۲ روانشناس خارج از کادر دانشگاه با عقد قرارداد، به صورت ۲۴ ساعته در استان کرمانشاه مستقر شدند. علاوه بر این، در اوایل فروردین و اردیبهشت همان سال، به منظور پیشگیری از گسترش جوندگان و حشرات، کل استان زلزله‌زده کرمانشاه سمپاشی شد. این خدمات بدون دریافت هیچ وجهی و بدون درخواست کمک از وزارت بهداشت، از سوی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران ارائه شد.

 

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: از دیگر اقدامات انجام شده می‌توان به ارائه خدمات مشاوره در حادثه سقوط هواپیما، مشاوره سوگ ناشی از کرونا، مشارکت در مانورهای بزرگ زلزله تهران و پوشش برنامه‌های دیابت و فشار خون اشاره کرد.

 

عبادی‌فرد آذر افزود: در ارتباط با چشم‌انداز برنامه معاونت بهداشت مختص روانشناسان، ارتقای کیفیت برنامه سلامت روان اجتماعی و اعتیاد در تمام حوزه‌ها در دستور کار قرار دارد. این ارتقای کیفی از طریق فرایندهای کمی سنجیده می‌شود و نتیجه آن ارتقای کیفی خواهد بود.

 

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران تصریح کرد: توسعه و بهبود فضای فیزیکی اتاق روانشناسان به منظور حفظ اصل رازداری، ارتقای سطح علمی و مهارت‌های روانشناسان با حمایت اساتید و همکاران و لزوم توجه به منابع انسانی و ساختار سازمانی از دیگر اهداف پیش‌بینی شده است.

 

وی در پایان خاطرنشان کرد: ایجاد انگیزه، ارتقای جایگاه اداری و حقوقی روانشناسان و پیگیری ردیف مددکاری نیز در این راستا مدنظر قرار دارد.

 

باید ثمرات دانش روانشناسی به طور عادلانه در اختیار همه قرار گیرد

در ادامه دکتر احمد حاجبی رئیس دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه نیز عنوان کرد: ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که از نظر فناوری، مسائل اجتماعی و عوامل روانشناختی به سرعت در حال تغییر است و این چالش، مشکلات اقتصادی را نیز در پی داشته است. در این شرایط، علم روانشناسی به عنوان یک راه‌حل مهم و کارآمد مطرح است؛ چرا که علم روانشناسی و روانشناسان این امکان را دارند که از افراد در برابر آسیب‌های روانی حمایت کنند، به رشد کودکان در مدارس کمک نمایند، برای ایجاد محیط‌های کاری سالم‌تر در سازمان‌ها تلاش کنند و در جوامعی که با مشکلات روبه‌رو هستند، مداخلات مؤثر طراحی کنند.

 

حاجبی ادامه داد: علم روانشناسی محدود به درمان نیست؛ این رشته در زمینه‌های پیشگیری، آموزش، توانمندسازی و مداخلات حمایتی نیز گسترش یافته است. این علم، نه تنها ابزاری برای برقراری ارتباط مؤثر با جهان پیرامون فراهم می‌کند، بلکه با توجه به گسترش روزافزون فناوری دیجیتال و به ویژه هوش مصنوعی، نگاهی نو به آینده با چشم‌اندازی از فرصت‌ها ارائه می‌دهد.

 

رئیس دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه افزود: فناوری‌های نوین، ابزارهای تشخیصی و درمانی را دگرگون کرده‌اند و این روند همچنان ادامه دارد. از طرفی، علوم اعصاب به ما در شناخت عمیق‌تر مبانی زیستی رفتار کمک می‌کند. اما در کنار همه این پیشرفت‌ها، مسئولیت سنگینی برای استفاده اخلاقی، انسانی و عادلانه از این دانش بر دوش ماست. ما باید اطمینان حاصل کنیم که ثمرات دانش روانشناسی به طور عادلانه در اختیار همه قرار گیرد؛ به معنای سرمایه‌گذاری در خدمات سلامت روان مبتنی بر جامعه.

 

حاجبی تاکید کرد: با توجه به حضور دکتر عبادی آذر معاون بهداشت دانشگاه، امیدوارم حداقل کمک شود تا دانشگاه علوم پزشکی ایران بتواند یک «سراج» واقعی ایجاد کند، نه نسخه تغییریافته آن. بنده این خواهش را دارم، چراکه این امر می‌تواند راه‌حلی برای برطرف کردن بسیاری از مشکلات حوزه سلامت روان شود.

 

رئیس دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه گفت: حمایت از سیاست‌های صنعت روان در مناطق محروم، که با دسترسی محدود به خدمات مواجه هستند، و تربیت نسل جدید روانشناسانی که از نظر فرهنگی آگاه، از نظر اجتماعی مسئول و از نظر عاطفی حساس باشند، امری ضروری است. ما باید صدای کسانی باشیم که شنیده نمی‌شوند و عمل حرفه‌ای خود را بر پایه اخلاق و شواهد علمی استوار کنیم.

 

وی افزود: روانشناسان پیشکسوت ایران گنجینه‌ای از علم و تجربه در کشور ما هستند؛ بزرگانی که با عشق به انسان، دانش روانشناسی را در ایران بنیان نهادند، پرورش دادند و به نسل‌های پس از خود سپردند. آنان نه تنها با تدریس و پژوهش، بنیان‌های علمی این رشته را استوار ساختند، بلکه با منش انسانی، اخلاق حرفه‌ای و تحقق اجتماعی، الگویی جاودانه برای دانشجویان، درمانگران و اساتید جوان بودند.

 

حاجبی تصریح کرد: خدمات ارزنده این اساتید، از تأثیر نخستین برنامه‌های آموزشی و درمانی گرفته تا گسترش روانشناسی در جامعه، نقشی بی‌بدیل در بهبود سلامت روان مردم ایران ایفا کرده است. اکنون که در مسیر توسعه و تحول روانشناسی در ایران گام برمی‌داریم، بر خود واجب می‌دانم که از مقام شامخ این فرهیختگان سپاسگزاری کنم.

 

رئیس دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه تصریح کرد: همکاران جوان‌تر و دانشجویان این رشته باید به خاطر داشته باشند که کنجکاوی، تلاش، تعهد و رویکرد مبتنی بر شواهد علمی آن‌ها، آینده رشته روانشناسی را رقم خواهد زد. از پرسیدن سوالات بزرگ نترسید، مدل‌های قدیمی را به چالش بکشید و دیدگاه‌های نوین ارائه دهید. کار شما می‌تواند سیستم آموزشی را دگرگون کند. هرگز تأثیر بزرگی را که می‌توانید داشته باشید، دست کم نگیرید.