به گزارش روابط‌عمومی دانشکده فناوری های نوین پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران؛ در مطالعه ای که به تازگی در این دانشگاه انجام شده، محققین یک ماده تزریقی جدید ساختند که از ترکیب دو پلیمر طبیعی (OCMC و CMCS) و یک زنجیره‌ای کوتاه از اسیدهای آمینه (QK) تشکیل شده است.

 

آزمایش‌حیوانی این پژوهش نشان می دهد که این ماده می‌تواند به بهبود خون‌رسانی در ناحیه آسیب‌‌دیده سر استخوان ران کمک کند؛ این مطالعه به عنوان مقاله برتر بخش علوم پایه کنگره مشترک ارتوپدی 2025 معرفی شد.

 

دکتر نوشاد پیرویان متخصص مهندسی بافت؛ دکتر پیمان بروکی میلان مدیر گروه مهندسی بافت و علوم سلولی کاربردی دانشکده فناوری نوین پزشکی و دکتر مهدی مقتدایی ارتوپد، فلوشیب زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران که در این پژوهش همکاری داشتند، با حضور در این رویداد سالانه جایزه مقاله برتر را دریافت کردند.

 

در این زمینه دکتر نوشاد پیرویان دانش آموخته مهندسی بافت از دانشگاه علوم پزشکی ایران و پژوهشگر نخست این مطالعه عنوان کرد: نکروز آواسکولار سر استخوان ران یک بیماری شدید مفصل ران است که باعث بدشکلی و آرتروز مفصل ران می‌شود.

 

وی با بیان اینکه گزینه‌های درمانی اولیه این بیماری دارای معایبی مانند کاهش توده استخوانی و خطر ابتلا به آرتروز زودرس هستند، افزود: درمان‌های جدیدی برای جذب و بازسازی استخوان مورد نیاز است و در حال حاضر استفاده از هیدروژل‌ها که از پلیمرهای آبدوست ساخته می‌شوند، به عنوان یک رویکرد امیدوارکننده برای درمان ارائه می‌شوند.

 

پیرویان ادامه داد: ویژگی های این پلیمرهای آبدوست از جمله تزریق راحت، امکان تبدیل شدن از مایع به ژل و تجزیه طبیعی، موجب شده اند تا آنها به عنوان حامل‌های ایده‌آل دارورسانی شناخته شوند.

 

وی با اشاره به مطالعات متعدد مبنی بر کاربرد پلی‌ساکاریدها برای ساخت هیدروژل‌ها در مهندسی بافت به ویژه بازسازی استخوان، گفت: یکی از ترکیبات پلیمری استفاده شده در این مطالعه، کربوکسی متیل کیتوزان (CMCS) است؛ این ترکیب خواص فیزیکی و شیمیایی مطلوبی داشته، به طوریکه توانایی تشکیل ژل را دارد و با موجودات زنده سازگاری نشان می‌دهد.

 

این متخصص مهندسی بافت با بیان اینکه پلیمر سلولز به عنوان یک جزء تقویت‌کننده در هیدروژل‌های مختلف برای افزایش ویژگی‌های مقاومت مکانیکی کیتوزان استفاده می‌شود، افزود: کربوکسی متیل سلولز (CMC) یکی از مشتقات سلولز است که زیست‌سازگاری، زیست‌تخریب‌پذیری و قیمت مناسبی دارد.

 

وی ادامه داد: تبدیل کربوکسی متیل سلولز به کربوکسی متیل سلولز اکسید شده (OCMC) و متعاقباً ترکیب این مواد با کربوکسی متیل کیتوزان (CMCS) منجر به تشکیل یک هیدروژل تزریقی می‌شود؛ نکته قابل توجه این است که هیدروژل‌های تزریقی می‌توانند خواصی مانند یک محلول از خود نشان دهند و پراکندگی آسان سلول‌ها و فاکتورهای رشد را تسهیل کنند.

 

پیرویان یادآور شد: با توجه به پتانسیل رگ‌زایی و استخوان‌سازی پپتید QK که یک زنجیره کوتاه از دو اسید آمینه گلوتامین و لیزین است و نقش مناسب هیدروژل‌های تزریقی به عنوان داربست، مطالعه ما بر ارزیابی تأثیر یک هیدروژل تزریقی با سرعت ژل شدن سریع مبتنی بر OCMC-CMCS حاوی پپتید QK بر بهبود نکروز آواسکولار سر استخوان ران در موش‌ صحرایی تمرکز داشت.

 

وی خاطرنشان کرد: این نخستین مطالعه‌ای است که یک هیدروژل تزریقی مبتنی بر OCMC-CMCS-QK را با طراحی خاص در شرایط واکنش خفیف با پتانسیل آزادسازی پایدار موضعی پپتید پیشنهاد می کند که با تاثیر بر مسیر پیام رسانی خون رسانی، از سیاه شدگی سر استخوان جلوگیری کرده و مجددا فرآیند استخوان سازی را به جریان می اندازد.